Spelbeschrijvingen

Ohne Furcht und Adel / Machiavelli

Introductie: De spelers proberen een zo waardevol mogelijke stad te bouwen. Om dat te bewerkstelligen kruipen ze in de rol van diverse personages, positieve en negatieve.

Het doel: Zodra iemand een stad van ten minste 8 gebouwen heeft, is het spel ten einde. Wie dan de meest waardevolle stad heeft gebouwd, wint het spel.

Voorbereiding: Elke speler krijgt 4 gebouwenkaarten en 2 goudstukken. De 8 personenkaarten worden op een aparte stapel gelegd. Een van de spelers start als de koning.

Een spelbeurt: In elke ronde kiest elke speler volgens een bepaald systeem een personenkaart. Vervolgens komen de personen in een vaste volgorde aan de beurt. Zodra een persoon aan de beurt is, mag de speler òf 2 goudstukken nemen òf 2 gebouwenkaarten en daarvan 1 uitkiezen. Aansluitend mag de speler 1 gebouw uit zijn hand bouwen. Hij moet daarvoor de aangegeven kosten betalen.

de tovenaar, de koning, de huurling

De personenkaart: De koning legt 1 personenkaart dicht in het midden. Afhankelijk van het aantal spelers komen er nog 0 tot 2 personenkaarten open in het midden te liggen. Uit de overige kaarten kiest de koning er in het geheim 1 uit. De rest van de kaarten gaat naar zijn linkerbuurman. Deze kiest er ook een uit en zo gaat het alle spelers langs. De laatste speler heeft de keuze uit 2 kaarten. De kaart die hij niet kiest, komt dicht in het midden te liggen. Vervolgens roept de koning de personen in volgorde af. Zodra een speler de persoon hoort die hij heeft, dan maakt hij zich bekend en voert zijn spelbeurt uit.

De personen:

1. De moordenaar. Deze vermoordt een van de andere personen. Hij geeft aan welke persoon dat is. Hij weet echter niet welke speler die persoon heeft gekozen !
2. De dief. Deze steelt al het goud van een andere persoon. Hij maakt bekend welke persoon dat is en wacht totdat deze aan de beurt is.
3. De tovenaar. Hij mag al zijn gebouwenkaarten ruilen met een medespeler of een aantal kaarten naar keuze ruilen met de stapel gebouwenkaarten.
4. De koning. Hij wordt vanaf nu de nieuwe koning. Hij ontvangt tevens 1 goudstuk voor elk gebouw uit de gele serie in zijn stad.
5. De priester. Zijn stad is beschermd tegen aanvallen van de huurling. Tevens ontvangt hij 1 goudstuk voor elk blauw gebouw.
6. De handelaar. Hij krijgt 1 goudstuk, plus 1 goudstuk voor elk groen gebouw.
7. De bouwmeester. Hij krijgt 2 gebouwenkaarten en mag in zijn beurt maximaal 3 gebouwen bouwen.
8. De huurling. Hij mag 1 gebouw in een andere stad afbreken. De kosten hiervan bedragen 1 goudstuk minder dan de bouwkosten. Tevens ontvangt hij 1 goudstuk voor elk rood gebouw.

drie verschillende gebouwen

Gebouwen: Er zijn gebouwen in 5 kleuren. Vier van deze kleuren geven bepaalde personen een voordeel, de vijfde kleur heeft gebouwen met een speciale eigenschap. Linksbovenaan staan de bouwkosten vermeld.

Het einde: Zodra een speler 8 gebouwen heeft gebouwd, wordt de huidige ronde afgespeeld. Daarna kan de winnaar worden bepaald. De spelers tellen de waarde van hun gebouwen op en tellen daar eventueel de volgende bonussen bij op: 3 punten als je van alle kleuren een gebouw hebt, 4 punten als je als eerste 8 gebouwen hebt gebouwd en 2 punten als je ook 8 gebouwen hebt gebouwd. Winnaar is degene met de meeste punten. Bij een gelijke stand wint de speler die zonder de bonuspunten de meeste punten haalt.

Waardering: Het is inmiddels genomineerd voor Spiel des Jahres en het krijgt veel lovende kritieken. Het principe van de personages is afkomstig van het spel Verräter. Ik heb het spel inmiddels een keer gespeeld. Dat is voldoende om de principes te leren begrijpen, maar nog niet de kracht van het spel. De koningsstrategie pakte voor mij goed uit. Ik mocht het spel beginnen en kreeg meteen enkele gele gebouwen in handen. Hier kon ik gebruik van maken en wist het spel dan ook zonder grote moeite te winnen. Het is erg belangrijk dat alle spelers de waarde van de verschillende karakters kennen, zodat het spel een stuk gebalanceerder wordt. Ik zal het nog vaker moeten spelen om te kunnen beoordelen of het echt top is of dat het bij de subtop blijft steken. Desalniettemin een aanrader.

Opmerking: De eerste oplage van het spel schijnt kaarten van een mindere kwaliteit te hebben. In Duitsland woonachtige spelers kunnen hun kaartenset laten omruilen voor een nieuwe. Voor spelers in andere landen is nog geen oplossing. Tot het zo ver is, raad ik je aan om met beschermingshoesjes (bekend van Magic) om de personenkaarten te spelen. De tekeningen op de kaarten zijn trouwens schitterend.

Nederlands: In de Nederlandse versie zijn ook regels toegevoegd voor 2 spelers en aangepaste regels voor 3 spelers. Tevens zit er nog een foutje in de Nederlandse regels. De dief mag stelen bij een van de andere karakters. Dit gebeurt pas zodra dit karakter bekend wordt gemaakt en niet als de dief aan de beurt is.

Strategie: Een veel gehoorde strategie is de koningsstrategie. Probeer zo lang mogelijk koning te blijven. Aangezien je als koning steeds als eerste mag kiezen, kun je altijd opnieuw de koning kiezen. Je houdt zo het spel in handen. Als je niet uit de koning kunt kiezen, kunnen anderen dat ook niet (behalve bij het spel met 7 spelers; kies in dat geval de moordenaar). Het enige nadeel is dat je waarschijnlijk wel regelmatig de moordenaar of de dief op je dak krijgt.

Variant voor de koning: Om de bovenstaande strategie de nek om te draaien, is het niet toegestaan voor de koning om opnieuw de koning of de moordenaar te kiezen.

Variant voor de moordenaar: Als je een beetje pech hebt, word je vaker getroffen door de moordenaar dan andere spelers. Daarmee ben je gedoemd om het spel te verliezen. Een variant die ik ergens gelezen heb, is dat de moordenaar wel de persoon vermoordt, maar dat de speler wel zijn gewone akties mag uitvoeren. Hij mag dan niet de speciale aktie van zijn persoon gebruiken, maar wel inkomsten of een gebouwenkaart ontvangen en een gebouw bouwen. Dit lijkt me op zich een goede variant. Als enige nadeel zie ik dat op dat moment wel bekend wordt, welke speler de vermoorde persoon had gekozen. Er is ook een variant dat de vermoorde wel zijn geld/kaarten krijgt, maar ook niet mag bouwen.

Variant voor de vermoorde koning: Wat ook wel wordt geadviseerd is dat de speler die de koning kiest altijd de nieuwe koning wordt, ongeacht of hij wordt vermoord of niet.

Errata: Er zijn gebouwen die meer waard zijn dan dat ze kosten. Het was in de eerdere regels onduidelijk of de kosten voor de huurling nu afhingen van de waarde of van de kosten. In de nieuwe versie van de regels is dat verduidelijkt. De kosten van de huurling zijn afhankelijk van de bouwkosten en niet van de waarde van het gebouw. Een stuk goedkoper dus.

Prijsvraag: Voor de ontwerpwedstrijd bij Hans im Glück heb ik 2 karakters ontworpen nog voordat ik het spel had gespeeld. Ik heb geen idee of ze in het spel passen, maar voor de liefhebbers volgen hier de gegevens:

De Spion: Deze is nog aan de beurt voor de moordenaar. Als de koning de spion oproept (dus het eerste karakter), dan neemt de spion de karakter-kaart die een andere speler heeft uitgekozen. (Hij wijst een speler aan. Hij weet dus niet welk karakter hij krijgt.) De andere speler krijgt de kaart die in het midden van de tafel ligt (de laatste niet-gekozen kaart). De spion voert zijn beurt verder pas uit als zijn nieuwe karakter wordt opgeroepen.

De Grafdelver: De grafdelver neemt de plaats in van het vermoorde karakter. Hij voert zijn beurt uit op het moment dat het vermoorde karakter zijn beurt gehad zou hebben en hij gebruikt alle eigenschappen van het vermoorde karakter. De koning roept de grafdelver op het moment dat het tijd is om het vermoorde karakter te roepen.

by Ronald Hoekstra - 2000